(Yasemin) 17. İstanbul Bienali turumuzda son durağımız Barın Han oldu.
İnternet üzerinden kayıt olduğumuz rehberli turumuza Barın Han'ın alt katından başladık.
Turumuza başlamadan Barın Han ile ilgili birkaç genel vermek istersem:
1)Mekan engelliye uygun değil.
2)İngilizce açıklamalar sergi kataloğunda mevcut ve yine web sitesi üzerinden İngilizce turlara kayıt olmak mümkün.
3)Her katta tuvalet var.
4)Mekan 6 katlı, asansör yok.
5)En az 2-3 saat zaman ayrılmalı.
Hem Zemin / Hem Zaman araştırma projesi
(Yasemin) Alt katta bizi Merve Elveren ve Çağla Özbek’in, Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi’nin de katkıda bulunduğu Hem Zemin /Hem Zaman araştırma projesi karşıladı.
Danarto dkk
(Yasemin) Alt kattan giriş kata çıktığımızda Barın Han'ın kurucusu olan Emin Barın'ın çalışma odasını gezdik. 1987 yılında vefat eden Emin Barın'ın öldüğü günden beri çalışma masasına hiç dokunulmadığı bilgisini edindik.
Karşısındaki odaya doğru turumuza devam ettik.
Burada bizi Danarto dkk'nın araştırmaları karşıladı.
Danarto dkk yazar, sanatçı, tasarımcı ve tiyatrocu Danarto’nun (1941–2018) hayatında ve meslek yaşamında izlediği farklı rotaları ortaya çıkarmayı amaçlayan bir araştırma grubu. Endonezya ulusal dilinde “dkk”, “…ve arkadaşları” anlamına gelen bir kısaltma.
Danarto çalışmalarını renk kategorisine göre ayırıyormuş.
Yazılı işlerinde hiç Türkçe açıklama yoktu.
(Yasemin) Yan odaya doğru ilerlediğimizde Christian Nyampeta'nın pedagojik yerleştirmesini inceledik.
Bienal başlarken boş olan bu duvara katılımcıların çocukluğundan bir anı seçip çizmesi istenmiş. Biz gittiğimizde duvar boydan boya katılımcıların çizimleriyle doluydu.
Biz de hemen çizdik tabi.
Preecha Phinthong Vakfı (PPV)
(Utku) "Söz uçar yazı kalır." fikriniz "Acaba yazı da uçabilir mi?" diyerek özel bir mürekkepler sorgulayan vakıf, sergi izleyicilerini de işin içine katıyor. İzleyicilerin bilgisayarda yazdıkları yazıları A4 kağıtlarına basıp mürekkep uçana kadar mesajlarına herkesle paylaşmaya olanak sağlıyor.
(Utku) Benim mesajım, Barın Han ziyaretimizin COP27'nin (2022 Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı) ertesi gününe denk gelmesi ve Türkiye'nin beklentimiz olan mutlak azaltım yerine artıştan azaltım sözü vermesine tepki olarak iklim krizine dikkat çekmek üzere kampanya linkine yönlendirmek üzereydi. Siz de iklim krizine dur demek için Change.org'da hazırlanan 2030 iklim hedefi kampanyasına destek olabilirsiniz.
Ekmek ve Kukla Tiyatrosu
Karşı odaya geçtimizde Bread & Puppet Theater [Ekmek ve Kukla Tiyatrosu]'ın video, fotoğraf ve resim çalışmalarını inceledik.
Sergide yer alan Annals of Object Performance sosyal medya protestolarını buradan inceleyebilirsiniz.
Müfredat Dışı
(Utku) Pathshala South Asian Media Institute öğrencilerin ve öğretmenlerin aktivist çalışmalar yapmak üzere teşvik ediyor. Pathshala sınıf içi ve sınıf dışı bir eğitim alanı olarak tasarlanmış.
(Utku) 24 Kasım 2012'de Bangladeş'in Aşulya Eyaletinin Nischintapur köyünde bir tekstil fabrikasında çıkan yangında ihmaller nedeniyle 119 işçi hayatını kaybetti. Bu yangın ve işçi ölümleri ne ilk ne de sondu. Ölenlerin arasında 18 yaşında beş aylık hamile Mimi de vardı. Thotkata isimli aktivist blogun sahibi ve Pathshala'nın öğretim görevlilerinden Saydia Gulrukh'un henüz doğmadan ölen bebeğin ağzından "Doğmamış Bir Çocuktan Mektup" işleri serginin dikkat çeken işlerindendi. Aşağıda birkaçını inceleyebileceğiniz mektuplar başbakana, yöneticilere, tekstil fabrikasının sahibine, tedarikçilere, alışveriş yapanlara, hatta okuyuculara. Sessizlik kalmanın da suçun bir parçası olduğu üzerinde duran mektupları incelemenizi öneririm.
Yeri gelmişken tekstil işçilerinin hak mücadelesine destek veren Clean Clothes Campaign ve Temiz Giysi Kampanyasının işlerini takip etmenizi ve destek vermenizi öneririm. Sessiz kalmayın.
Mektuplardan birkaçı:
(Utku) 24 Nisan 2013'te Bangladeş'te çöken Rana Plaza'nın altında kalan 1134 tekstil işçisinin ölümünün ardından Rana Plaza faciası olarak akıllara kazının atölyeden arta kalan yorgana tekstil işçilerinden birkaçının temsili fotoğrafları işlenmiş. Bu sayede bir taraftan hayatını kaybeden işçiler anılıyor, bir taraftan da mücadele geniş kesimler bilgilendiriliyor.
(Yasemin) En üst kata gediğimizde Yuta Nakamura'nın araştırma çalışması bizi karşıladı.
Duvara yapılan çalışmanın İngilizce olması ve Türkçe açıklamaların minicik bir katalogda olması garip değil mi?
(Utku) Bu bölümü sökmekte çok zorlandık.
Terasta'da ise okuma yapabileceğiniz, dinlenebileceğiniz bir alan mevcut. Bu alanda Mantı Postası, Anne(x)’in ve Crip Magazine'in yayınlarını incelemeniz mümkün.
Dipnot:
(Yasemin) İksv'nin düzenlediği tur 1 saat kadardı. 6 katı 1 saatte gezmek imkansız! Çok acele ettirildik, hiçbir eserin detaylı incelemesini yapamadık. Merdivenleri koşarak dilimiz dışarda , bomboş bakan gözlerle turu tamamladık. Bu duruma sinirlendik ve üzüldük tabi ki. Tur bittikten sonra bir kahve molası verdik ve mekanı en baştan kendi kendimize tekrardan gezdik. (2 saat kadar).
Verdiğimiz paraya mı yanalım, Bienal'in ana mekanlarından olan Barın Han turunun bu kadar aceleye getirilmesine mi üzülelim?
(Utku) Yasemin'in üstteki haklı isyanını vurgulamak için rehberli tur aldığımıza pişman olduğumuzu söylemek isterim. 17. İstanbul Bienali kapsamında birkaç mekanı rehberle gezdim. Özel etkinlik olduğu için olabilir, çok memnun kalmıştım. Barın Han için aynı şeyi söyleyemeyeceğim.
Barın Han sergisinin dikkatimizi çeken başka bir konu da Türkçe dilinin kullanılmadığı alanlar olmasıydı. Küresel bir bakış açısı olmasını anlıyorum; ama İstanbul'a ait bir bienalde Türkçe olmamasını anlamıyorum.
Türkçe metinlerde bir hayli hata vardı. Hem yazımda hem noktalamada.
Sergi yerleştirmelerinde gördüğüm özensizliği birleştirdiğimde 17. İstanbul Bienali'nin en az puan alan mekanının Barın Han olduğunu görüyorum.
17. İstanbul Bienali 20 Kasım'da sona erecek. Gitmek için acele edin.
Sevgiler,
Yasemin & Utku